Inwestycja to lokowanie pieniędzy w celu uzyskania dochodu lub zachowania kapitału. Rozróżnia się inwestycje finansowe (zakup papierów wartościowych) i inwestycje realne (inwestycje w przemysł, budownictwo itp.).

Definicja inwestycji 

Wielki Słownik Encyklopedyczny w wydaniu z 2002 roku definiuje "inwestycje" jako długoterminowe lokowanie kapitału w sektorach gospodarki w kraju i za granicą.

Osoby, które inwestują, nazywane są inwestorami. Prywatnym inwestorem może zostać każdy - menedżer średniego szczebla, finansista, lekarz, nauczyciel, student czy emeryt, nie potrzeba specjalnego wykształcenia. Jest to dla nich sposób na dodatkowy dochód. Traderzy są przeciwieństwem inwestorów, stale przeprowadzają krótkoterminowe transakcje, ten rodzaj działalności jest ich głównym źródłem dochodu.

Chociaż inwestycje mają na celu osiągnięcie zysku przez inwestora, nie są gwarantowanym sposobem na osiągnięcie zysku. Różne sposoby inwestowania dają różne gwarancje dochodu, ale we wszystkich przypadkach istnieje ryzyko, że inwestor zamiast zysku otrzyma stratę.

Sposoby na prywatne inwestowanie

Istnieje wiele sposobów na inwestowanie pieniędzy na giełdzie. Niektóre nie wymagają szerokiej wiedzy o rynkach finansowych, inne są zarezerwowane dla profesjonalistów.

Do najczęstszych rzeczy, które można zainwestować na giełdzie należą:

• Inwestycje kapitałowe
• Inwestycje w obligacje (rządowe lub korporacyjne)
• Inwestycje w metale szlachetne (złoto, srebro, platyna)
• Inwestowanie w ETF-y lub fundusze inwestycyjne
• Waluty zakupowe
• Inwestowanie w pochodne instrumenty finansowe (futures, opcje, swapy itp.)

Okresy inwestycyjne

Dla ułatwienia inwestycje prywatne podzielono na grupy według czasu ich trwania. W sumie są trzy grupy:

• krótkoterminowe (okres do jednego roku)
• średnioterminowe (okres od 1 do 3 lat)
• długoterminowe (od 3 lat wzwyż)

Styl inwestycyjny

W dzisiejszych czasach pojawiły się dwa główne style inwestycyjne. Pierwszym z nich jest inwestowanie pasywne. Charakteryzuje się inwestowaniem na długi okres czasu. Ten styl inwestowania polega na inwestowaniu np. w akcje danej spółki i trzymaniu inwestycji przez kilka lat bez jej sprzedaży. Z reguły pasywnie inwestuje się w duże spółki surowcowe, technologiczne i finansowe - mają one mniejsze ryzyko gwałtownych spadków notowań, spółki takie często wypłacają dywidendy.

Drugi styl to agresywne inwestowanie. Tutaj implikuje się, że inwestor inwestuje w bardziej ryzykowne instrumenty. Na przykład nie w akcje liderów branży, ale w akcje mniejszych firm. Podczas wahań rynkowych takie papiery są bardziej zmienne i mogą podnosić lub obniżać (czyli mają wysoką zmienność), ale dzięki tej samej jakości można zarobić więcej. Ten rodzaj inwestycji wymaga głębokiego zrozumienia rynku i gotowości do utraty zainwestowanych pieniędzy.

Jak inwestować jako osoba prywatna?

Osoba fizyczna nie może sama handlować na giełdzie. Robią to brokerzy, którzy pełnią rolę pośredników między giełdą a inwestorem. Konieczne jest otwarcie rachunku maklerskiego, po czym posiadacz rachunku ma możliwość kupna/sprzedaży papierów wartościowych.

Brokerzy oferują również usługi profesjonalnego zarządzającego aktywami. Razem z profesjonalistą wybierasz strategię inwestycyjną, uzgadniasz warunki zakupu/sprzedaży akcji, a następnie zarządzający podejmuje decyzje dotyczące Twojego portfela.

Dowiedz się więcej: Czym jest inwestycja prywatna?

Rentowność i ryzyko

Inwestycje mają dwie kluczowe cechy, które są ze sobą bezpośrednio skorelowane. Są nimi zwrot i ryzyko. Im wyższe ryzyko związane z inwestycją, tym wyższy może być potencjalny zysk. I odwrotnie, stosunkowo bezpieczne inwestycje nigdy nie mogą zaoferować wysokich zysków.

Na przykład lokata bankowa, którą również można uznać za inwestycję, czy zakup obligacji państwowych to inwestycje o niskim ryzyku. Lokaty bankowe są ubezpieczone, a w przypadku obligacji rządowych gwarantem spłaty jest państwo. Jednak zysk z takich inwestycji jest również niższy niż potencjalny zysk z akcji, na który wpływ mogą mieć różne przyczyny, od rynkowych po korporacyjne.

Aby zilustrować związek między ryzykiem a zyskiem, można podać inny przykład. Obligacja o 10-letnim terminie wykupu daje nabywcy wyższy zysk niż np. obligacja trzyletnia. Obowiązuje tu następująca zasada: im wyższy termin wykupu obligacji, tym większe ryzyko podejmuje inwestor (w końcu w ciągu 10 lat może się wiele wydarzyć nawet w przypadku obligacji rządowych), a zatem tym bardziej należy go za to ryzyko wynagrodzić.

Portfel inwestycyjny i jego dywersyfikacja

Całość wszystkich inwestycji dokonanych przez inwestora nazywamy portfelem inwestycyjnym. Portfel inwestycyjny może składać się z akcji jednej spółki. Jednak analitycy i doświadczeni inwestorzy radzą, aby nie wydawać całego kapitału na jeden papier wartościowy. Portfel inwestycyjny jest zdywersyfikowany, tzn. inwestycje są podzielone między różne papiery wartościowe w celu zmniejszenia ryzyka i zwiększenia zysków.

Nawet rozwinięte gospodarki i duże firmy nieuchronnie czekają okresu spadku i stagnacji. Aby zabezpieczyć się przed takimi sytuacjami, w naszych portfelach inwestycyjnych znajdą się nie tylko akcje, ale także obligacje, lokaty i fundusze giełdowe. Profesjonalni inwestorzy dodają do swoich portfeli kontrakty futures na towary.

Akcje należą do najbardziej ryzykownych, ale i najbardziej zyskownych części portfeli. Fundusze Exchange-traded to złoty środek, kojarzony ze stosunkowo niskim ryzykiem i wysoką stopą zwrotu. Część ochronną portfela stanowią obligacje i lokaty, które stabilizują portfel w przypadku silnej zmienności, jest to najbardziej bezpieczna część portfela.

Oprócz dywersyfikacji aktywów ważna jest również alokacja portfela na sektory lub branże. O znaczeniu tej zasady można się przekonać, przyglądając się z bliska każdemu kryzysowi gospodarczemu. W takich okresach, gdy jedne akcje spadają, inne rosną. To tworzy równowagę i ogranicza straty do minimum.

Jakie są rodzaje inwestycji?

Termin inwestycja nie jest ograniczony do prywatnych inwestycji w papiery wartościowe lub instrumenty pochodne. W szerszym znaczeniu termin "inwestycja" można rozumieć jako obejmujący wszystkie inwestycje dokonywane przez osobę lub przedsiębiorstwo, zarówno w środki pieniężne, jak i w środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne.

Główne klasy inwestycji to:

1. Prawdziwe inwestycje. Należą do nich np. zakup gotowego przedsiębiorstwa; nabycie wartości niematerialnych i prawnych, takich jak patenty, prawa autorskie, znaki towarowe itp; budowa, remont, poważna naprawa. 
2. Inwestycje finansowe. Należą do nich zakupy papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych.
3. Inwestycje spekulacyjne. W tym przypadku główną cechą inwestycji jest stopa zwrotu wynikająca ze zmiany ceny danego aktywa. Obowiązuje zasada "kupuj taniej, sprzedawaj drożej". Przedmiotem inwestycji spekulacyjnych mogą być akcje, oprócz nich - waluta, metale szlachetne, obligacje.
4. Inwestycje typu Venture Capital. Są to inwestycje w młode firmy z długim terminem przydatności. Inwestycje venture capital wiążą się z dużym ryzykiem całkowitej utraty inwestycji, ale mogą też przynieść inwestorom ogromne zyski. Przykładem udanej inwestycji venture capital jest inwestycja SoftBanku w początkującą firmę Alibaba w 2000 roku. Po IPO Alibaby w 2014 roku udział SoftBanku wzrósł z 20 mln dolarów do 74 mld dolarów. Przykładem nieudanej inwestycji venture capital jest bankructwo projektu medycznego Theranos, który przed upadkiem przyciągnął od inwestorów venture capital co najmniej 500 mln dolarów.
5. Inwestycje portfelowe. Są to inwestycje nie w jeden rodzaj aktywów (np. akcję danej spółki), ale w kilka jednocześnie, które tworzy się jako portfel kilku papierów wartościowych.
6. Inteligentne inwestycje. Nazywa się to inwestycją w produkt intelektualny. Mogą to być specjalistyczne szkolenia, badania i rozwój, własność intelektualna lub potencjał twórczy grupy ludzi.

Przeciwieństwem inwestycji jest dezinwestycja. W ekonomii nazywa się to zmniejszeniem aktywów. Dezinwestycję można zdefiniować jako sprzedaż części istniejącego biznesu, co firmy robią, gdy chcą się skupić na swojej podstawowej działalności.

Dezinwestycji można dokonać również ze względów moralnych i etycznych. W ostatnich latach aktywiści ekologiczni wzywali do zbycia aktywów związanych z ropą naftową.

Czasami dezinwestycja jest wynikiem polityki antymonopolowej. Jeden z takich przypadków miał miejsce w 1984 roku, kiedy władze USA nakazały korporacji telekomunikacyjnej AT&T podział i sprzedaż jednego z jej oddziałów.